Składniki perfum
Liczba składników używanych do wyrobu perfum jest zaskakująca. Istnieje ponad dwa tysiące nut zapachowych pochodzących z całego świata. Niektóre kilkakrotnie przekraczają cenę złota jak np. tuberoza, naturalne piżmo czy ekstrakt z kłączy irysa. Składniki możemy podzielić na trzy rodzaje; roślinne, zwierzęce i syntetyczne.
Składniki zwierzęce »
AMBRA - substancja z kaszalota, będąca wydzieliną z przewodu pokarmowego tego
ssaka. Pozyskuje się ją nie tylko przy odłowie, ale także zbiera na plażach
ciepłych mórz np. Australii czy Nowej Zelandii lub kupuje wysuszoną. Świeża
ambra ma zapach ryby, ale suszona przez kilka miesięcy nadaje perfumom ciepły
zmysłowy aromat. Pełni także rolę utrwalacza zapachu. Obecnie można ją zastąpić
np. wyciągiem z liści fiołkowca połączonych z substancjami syntetycznymi. Jest
w nutach wód Envy for Men Gucciego oraz Felicitas Coty.
CYBET - substancja pochodzenia zwierzęcego, będąca wydzieliną gruczołów
cywety, dzikiego cętkowanego kota z Etiopii. Pachnie ciężko i zmysłowo.
Ostatnio zastępowana jest substancjami syntetycznymi. Absolut z cybetu służy do
utrwalania zapachów. Spotyka się go w starszej generacji perfum np. Arpége
Lanvina.
KASTOREUM - substancja, którą bobry natłuszczają swoje futro. Stosowana od niedawna jest świetnym utrwalaczem zapachu. Nadaje mu ciepłą, zmysłową woń, podobnie jak inne substancje pochodzenia zwierzęcego (piżmo, ambra, cybet) wykorzystywane w komponowaniu zapachów.
PIŻMO - wydzielina pozyskiwana z gruczołów kozła żyjącego w Tybecie, Chinach i Nepalu, w Japonii, na Syberii i w Birmie. Ma zapach amoniaku, ale po rozpuszczeniu w roztworze alkoholowym nabiera zmysłowego zwierzęcego aromatu. Znakomicie utrwala kompozycje zapachowe. Piżmo zastępowane jest syntetykami ze względu na ochronę gatunku. Jest składnikiem np. Femme Rochas i Homme Paco Rabanne.
Składniki roślinne »
BERGAMOTA - jest to niejadalna pomarańcza pochodząca z Kalabrii. Jej zapach
towarzyszy wielu perfumom. Należy do cytrusów lecz otrzymywany z niej olejek
pachnie kwiatowo. Ten zapach możemy odczuć np. w perfumach Very Valentino.
BÓB TONKA - to owoce drzewa występującego w Brazylii i Gujanie. Jest w środku
guerlinady - zapachów sygnowanych przez Guerlaina, oraz w Contradiction Calvina
Kleina.
DRZEWO SANDAŁOWE - występuje w południowo-wschodnich Indiach. Sandałowiec jest
niemal w każdym zapachu. Ma słodką, żywiczną lekko piżmową nutę. Jest w
perfumach Dolce Vita Diora.
FIOŁEK - rośnie na południu Francji i we Włoszech. Do produkcji zapachów
używane są liście fiołka bo przypominają woń angielskich trawników. Same kwiaty
niezwykle rzadko służą do zrobienia wyciągów naturalnych, gdyż potrzebna do
tego ilość surowca jest prawie nieosiągalna. Zastępuje się je aldehydem
wyizolowanym z olejku geraniowego o nazwie jonon. Dzięki niemu powstaje piękny
fiołkowy zapach o naturalnej woni. Fiołkowe składniki stosuje Guerlain w Nahema
i Liu, wyczuwa się je w Paris YSL i Cerruti 1881.
GALBANUM - żywica z krzewu Feruli galbaniflui rosnącego w Iranie.
GERANIUM - rośnie w Maroku, na południu Francji, w Egipcie w delcie Nilu, w
Chinach i na Madagaskarze. Ma podobny zapach do wody różanej, ale jest bardziej
świeży i "zielony". Olejek wytwarza się ze zmiażdżonych kwiatów,
liści, łodyg, i pączków tej rośliny. Ekstrakt z geranium odnajdujemy w wielu
wodach dla panów np. Light Montany, Vendetta Valentino czy Jazz Prestige YSL.
Występuje w Sport Spirit Escady.
IRYS - gatunek wykorzystywany w perfumiarstwie pochodzi z Toskanii, gdzie pola
irysów rozciągają się w dolinie rzeki Arno. Wykorzystuje się jego kłącza, a nie
kwiaty. Aby otrzymać substancję zapachową 4-5 letnie kłącza suszy się na silnym
słońcu, na lnianych dywanach. Następnie 2 lata przechowuje się w piwnicach w
lnianych workach. Później kłącza są obierane, dzielone i rozdrabniane, gotowane
(doprowadza się je do wrzenia) i wyciskane by wydobyć aromat. Absolut z irysa
jest najdroższą substancją zapachową na świecie. Jeden kilogram esencji z irysa
kosztuje 400 tyś. franków. Kłącza irysa florenckiego dają subtelną
pudrowo-kremową nutę, delikatną i elegancką. Irys jest podstawą zapachu Armani
Armaniego oraz Cabotine de Grés, wyczuwa się go w Chanel No19, Arpége Lanvin,
Shalimar J. P. Gautiera i Vol de Nuit Guerlaina.
JAŚMIN - ten wykorzystywany przez perfumiarzy, zapachowy to krzew lub pnącze o
dużych rurkowatych, białych, żółtych lub różowych kwiatach. Rośnie w strefie
podzwrotnikowej lub między zwrotnikowej. Uprawia się go w Grasse we Francji na
potrzeby Guerlaina i Chanel, Egipcie, Indiach, Turcji, Maroku i Hiszpanii. Gdy
poddaje się go analizie spektograficznej, ujawnia nieprawdopodobną wręcz ilość
cząstek zapachowych. Wyciągi jaśminowe są niezwykle kosztowne i coraz częściej
zastępuje się je syntetykami. Do destylacji wykorzystuje się jego kwiaty.
Otrzymywana z nich esencja jest dwa razy droższa niż olejek z róży. Jeden
kilogram esencji jaśminu z Grasse kosztuje 400 tyś. franków. Występuje np. w
Chanel No5 Allure Chanel.
KADZIDŁO - w jego skład wchodzą aromatyczne żywice, pozyskiwane z niektórych
gatunków kadzidłowca. Kadzidłowiec występuje jako krzew lub niskie drzewo,
głównie w Etiopii i na Półwyspie Arabskim.
KARDAMON - to roślina o małych ziarenkach z lekko owocowym aromatem,
pochodząca z Azji i Ameryki Południowej. Nadaje perfumom nuty owocowo-korzenne
np. Le Pull Soni Rykiel.
LAWENDA - jest rośliną powszechnie znaną jednak ta najlepsza i najwonniejsza
pochodzi z upraw we Francji, Hiszpanii i Włoszech. Z jej suchych kwiatów
otrzymuje się olejek lawendowy. Do otrzymania kilograma tego specyfiku potrzeba
180 kilogramów lawendy. Wykorzystuje się ją głównie w produkcji wód kolońskich.
Jej nutę wyczuwa się w perfumach Jicky Guerlaina.
MECH DĘBOWY - ten najbardziej ceniony rośnie na Półwyspie Bałkańskim, spotyka
się go również we Francji i w Maroko. Zbierany jest zimą i wczesną wiosną z
drzew rosnących na wybrzeżu Morza Śródziemnego. Jest dodatkiem do zapachów
szyprowych np. w Fendi. Wyczuwa się go w Mitsouko Guerlaina.
MIMOZA - jest rośliną, której kwiaty zbudowane są z samych pręcików. Rośnie
np. we francuskich Alpach, można ją przechowywać tylko 24 godziny. Jej zapach
pojawia się w Giorgio Beverly Hills.
MIRRA - żywica krzewu Cammiphora myrrha z Etiopii, Somalii i Jemenu. Jej
aromat ma balsamiczny charakter, przypomina zapach leśnego podszycia. Stosowana
jest głównie do zapachów męskich. Jej nutę czuje się w Tentations Palomy
Picasso.
MLECZKA - są pochodzenia roślinnego, zaliczyć do nich można np. mleczko figowe,
migdałowe, orzechowe, sok drzewa sandałowego czy śmietankę kokosową.
NARCYZ - wykorzystuje się gatunek rosnący dziko we Francji w departamencie
Lozery na wysokości 1000 m. n. p. m. Ma silny odurzający zapach, przenika
kompozycję Must II Cartiera, Anais Anais Cacharela, czuje sięgo w Habit Rouge
lub L'Heure Bleue Guerlaina.
NEROLI - olejek z kwiatów pomarańczy otrzymywany poprzez destylację. Jego nuta
jest obecna przede wszystkim w wodach kwiatowych np. Eau d'Orange Vert Hermesa.
PACZULA - pokrzywa amerykańska, bylina lub krzew. Rośnie np. na Filipinach, w
Indonezji i w Chinach. Wykorzystuje się jej łodygi i liście. Daje się wyczuć w
Lou - Lou Cacharela oraz Angel Thierry Muglera.
PIEPRZ - wykorzystuje się go do wyrobu piper nigrum - olejku z owoców czarnego
pieprzu. Występuje w Indiach, Chinach i Azji Południowej. Używa się go głównie
w zapachach męskich. Pojawia się w nucie Roses and More Priscilli Presley.
Zapach różowego pieprzu z Madagaskaru wyczuwa się w d'Amarige Givenchy.
RÓŻA - najbardziej ceniona przez perfumiarzy to stulistna róża (Rosa
centifolia) pochodząca z upraw na nielicznie już ocalałych polach Grasse na
południu Francji. Ma wręcz astronomiczną cenę i dominuje tylko w nielicznych,
najwyższej klasy ekstraktach np. w zapachu Chanel No5 czy Jardins de Bagateille
Guerlaina. Następną jest róża damasceńska potocznie zwana bułgarską. Jej kwiaty
uprawiane są m. in. W Indiach, Maroku, Egipcie, Turcji i Bułgarii. Róża ta
roztacza pełnię zapachu w pierwszych nutach perfum Coco Chanel. Wyprodukowanie
kilograma olejku z róży damasceńskiej pochłania 3 tony płatków i kosztuje 10
tyś. dolarów. Aromat róży spotykany jest we wszystkich zmysłowych kompozycjach,
zdominował zapach Trésor Lancôme.
TUBEROZA - roślina pochodząca z Meksyku o wąskich liściach i woskowo-białych
lub żółtych kwiatach, o lejkowatym kształcie. Obecnie sprowadzana jest głównie
z Indii, jej plantacje znajdują się także w Maroku i Egipcie. Pachnie mocno,
ciężko i zmysłowo. Jej nutę można wyczuć w Poison Diora, Chloé Lagerfelda czy
L'Heure Bleue Guerlaina.
WANILIA - rośnie na Madagaskarze, Komorach i Réunion. Wprowadza do zapachów
balsamiczną nutę ciepła i słodyczy np. Shalimar Guerlaina.
WETIWER - korzeń trawy rosnącej w Indonezji, Chinach, na Haiti, w Brazylii,
Anglii i na wyspie Réunion. Ta woń korzenna o żywicznym pudrowym zapachu
stosowana jest głównie do wód męskich np. Vetiver Guerlaina.
YLANG - YLANG - to egzotyczny kwiat przypominający orchideę z wysp Oceanu Indyjskiego, kwitnący przez cały rok. Obficie pokrywa drzewa o tej samej nazwie rosnące na Borneo, Komorach, Jawie i Filipinach. Wstanie naturalnym drzewo osiąga 15 m wysokości, ale do celów perfumeryjnych przycina się go 1,5 - 2 m i dlatego bardziej przypomina krzew. Szczególnie ceniony jest ten rosnący na Komorach. Własne plantacje kwiatu kwiatów ma Guerlain na wyspie Mayotte. Aby uzyskać kilogram esencji zapachowej potrzeba 50 kilogramów kwiatów. Nuta zapachu ylang - ylang pojawia się np. w perfumach Samsara Guerlaina, Ysatis Givenchy, White Linen Estée Lauder i Un Amour Patou.
Składniki syntetyczne »
Są tańszymi odpowiednikami zapachowymi składników naturalnych. Pachną tak samo , ale pozyskuje się je w sposób łatwiejszy - drogą chemiczną. Stosowane są od pieciu lat i zrobiły prawdziwy przewrót w przemyśle perfumeryjnym. Sztuczne piżmo tzw. białe ma ten sam zapach co naturalne - trudno dostepne i bardzo drogie. Pozyskiwanie składników naturalnych często budzi kontrowersje, gdyż wiąże się z niszczeniem natury i zabijaniem zwierząt. Użycie syntetyków pozwala w pewnym stopniu uchronić naturalne środowisko przed jego degradacją.
